Χαιρέτα μου τον Πλάτανο…

Η ιστορία ενός συμβόλου θανάτου και αδικίας... 


Η πύλη του Μεντρεσέ στους «Αέρηδες»

Απ το κλαδί του κρέμομαι

και βλέπω την Ακρόπολη

για όλα κι όλους ντρέπομαι

σε τούτη την Μητρόπολη.

Τρακόσια τόσα ημίψηλα

μιλάνε από τ Ανάκτορα

τ’ άφησαν όλα σύξυλα

και ψάχνουνε για μάστορα*.

Που θα γλυτώσει το λαό

απ όλα τα δεινά του

και θα κρατήσει τον ναό

ορθό και στα στερνά του.

Μ ένα μαχαίρι κοφτερό

φτιάχνω τον μπαγλαμά μου

πέννα μου κάνω ένα φτερό

κλαίω για τη γενιά μου.

Μια ιστορία αληθινή

θέλω να τραγουδήσω

πριν να τεντώσει το σχοινί

κι όλους σας χαιρετήσω…

* Μάστορας – master – President

Γιώργος Μακριδάκης

m@gior

Και η ιστορία του Πλάτανου :

Το 1721 κάτω από την Ακρόπολη, στους «Αέρηδες» της Πλάκας, οι Τούρκοι έχτισαν Μεντρεσέ, που στα τουρκικά σημαίνει ιεροσπουδαστήριο. Σε αυτό φοιτούσαν οι νεαροί μουσουλμάνοι για να γίνουν ιμάμηδες.

Η λέξη προέρχεται από το αραβικό madrasah-Madratis (ίδρυμα θεοκρατικό η άλλο) 

Σήμερα σώζεται η πύλη του Μεντρεσέ στους «Αέρηδες», αραβικά ders=μάθημα.

Στις αρχές του 18^ου αιώνα όμως, οι Τούρκοι εγκατέλειψαν την πόλη, που παραδόθηκε στου Έλληνες. Η σχολή με τα δωμάτια για τους σπουδαστές και την εσωτερική αυλή μετατράπηκε σε φυλακή, η οποία λειτούργησε, από τον Όθωνα έως την περίοδο του Γεωργίου Α΄.
Ήταν μια σκληρή φυλακή.

Μπροστά από την πύλη υπήρχε ένας μεγάλος πλάτανος. Στα κλαδιά του κρεμούσαν τους καταδικασμένους σε θάνατο, κυρίως ποινικούς, αλλά και πολιτικούς κρατούμενους.
Το δέντρο είχε γίνει σύμβολο θανάτου  αλλά και αδικίας, καθώς προφανώς αυτοί που κρέμονταν από τα κλαδιά του ήταν οι φτωχοί και μη προνομιούχοι. Φυσικά αντιπροσώπευε και την εξουσία των Βαυαρών, που καταπίεζαν το λαό και καταλήστευαν τα δημόσια ταμεία.

Έτσι, όταν για κάποιους έφθανε η ώρα της αποφυλάκισης, βγαίνοντας από την πύλη της φυλακής κοίταζαν πίσω προς τα κελιά των πρώην συγκρατούμενών τους και τους φώναζαν:  «χαιρέτα μου τον πλάτανο».

Τους εύχονταν να βγουν και εκείνοι από τη φυλακή και να μην ξαναδούν ποτέ τον πλάτανο του θανάτου. Η φράση έμεινε από τότε και τη χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε μια κατάσταση που είναι χαμένη εκ των προτέρων, γιατί συνήθως κάποιος τη χειρίστηκε με λάθος τρόπο.

Από τον Μεντρεσέ βγήκε και η φράση «καλή κοινωνία» που χρησιμοποιούν οι φυλακισμένοι.

Οι φυλακές κατεδαφίστηκαν το 1898 από τους ίδιους του πολίτες! Λίγα χρόνια αργότερα, το 1915, ο πλάτανος είχε την ίδια τύχη μετά από ένα χτύπημα κεραυνού!...