Παρασκευή 11 Μαρτίου 2011

Η λυπημένη

Έχει ένα ρεφραίν που σπάει κόκαλα..

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος σε μία από τις πιο δυνατές του, κατά την γνώμη μου, στιγμές..

Έψαχνα, καιρό τώρα, αφορμή για να το ανεβάσω..

Την βρήκα στην σημερινή ανάρτηση Του Καιόμενου Λύχνου..
http://lyhnoskeomenos.blogspot.com/2011/03/blog-post_11.html

Της το αφιερώνω..



Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Πρώτη εκτέλεση: Δημήτρης Μητροπάνος
Άλλες ερμηνείες: Δημήτρης Μπάσης

Τώρα που τα μάτια σου σωπαίνουν
μπαίνουν τα τραγούδια στο συρτάρι
κρύβεται στη νύχτα το φεγγάρι
και τα τριαντάφυλλα θρηνούν

Τώρα που πλαγιάζεις λυπημένη
βγαίνει ένα παράπονο στις στράτες
πνίγει τους ανύποπτους διαβάτες
Και τους κάνει αναίτια να πονούν

Τώρα που η ζωή μας έχει κάνει
Φτάνει να μου λες, δεν πάει άλλο
πώς απ' την καρδιά μου να σε βγάλω
που ΄μαθε από σένα ν' αγαπά

Τώρα που 'χεις γίνει κάποιος στίχος
ήχος μακρινός πικρής φλογέρας
βάζει τα φτερά του ο αγέρας
Και το παραθύρι μου χτυπά


ΕΝΑ ΠΡΩΤΟ ΣΧΟΛΙΟ:

Ένα από τα πιο όμορφα (και παραγνωρισμένα, σχεδόν άγνωστο) λαϊκό μας τραγούδι.. Ένα από τα ελάχιστα λαϊκά τραγούδια των τελευταίων 30 χρόνων στο οποίο αβίαστα θα χάριζα τον χαρακτηρισμό: ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟ! Έτσι ακριβώς– με κεφαλαία..

Ο στίχος : Για Σεμινάρια… Από τον τίτλο του σε βάζει σε ένα mood… Η επανάληψη του ‘Τώρα’ στην αρχή κάθε στροφής που ηχεί σαν τύψη… Το ‘Δεν πάει άλλο’ της ζωής που συναντάει τον Όρκο της Αρετούσας (Πως απ’ την καρδιά μου να σε βγάλω που έμαθε από σένα ν’ αγαπά’/ ‘Και πως μπορώ να σ’ αρνηθώ κι αν θέλω δεν μ’ αφήνει τούτη η καρδιά που εσύ έβαλες σ’ τσ’ αγάπης το καμίνι’)… Και, κυρίως, οι εικόνες που διαδέχονται η μία την άλλη κι είναι απροσδόκητες, σχεδόν σουρεαλιστικές..: Τα μάτια σωπαίνουν (!), το παράπονο κάνει βόλτες στις στράτες, τα τριαντάφυλλα θρηνούν (αχ!)… Καμία όμως εικόνα δεν σε ξενίζει.. Όλες έρχονται (παραδόξως) απολύτως φυσικά… (Η εντρύφηση του Λευτέρη Παπαδόπουλου στον Λόρκα είναι φανερή…)Ε, ναι ποιο το παράξενο αν το Πρόσωπο γίνεται στίχος και ‘ήχος πικρής φλογέρας’ και τι πιο φυσιολογικό, μετά απ’ αυτό, να ‘βάζει τα φτερά του ο αέρας’ και να μου τραντάζει τα παραθυρόφυλλα μανιασμένα… Η λύπη δεν αφορά (δεν μπορεί να αφορά) έναν μόνο κάθε φορά… ‘Πάσα η κτίσις συστενάζει και συνωδίνει’ με τον πόνο του ανθρώπου – λέει ο Απόστολος Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή του. Η δύναμη του ανθρώπινου ‘αχ’ είναι μεταδοτική! Τον Βάσανό μας το κοινωνούμε με τους Άλλους – έστω και ασυναίσθητα – και μάλιστα διεκδικητικά, με ορμή:
Τώρα που πλαγιάζεις λυπημένη
βγαίνει ένα παράπονο στις στράτες
πνίγει τους ανύποπτους διαβάτες
Και τους κάνει αναίτια να πονούν
(Αυτό το ‘αναίτια’ με σκοτώνει…)

Η μουσική: Ο Μίκης Θεοδωράκης κάνει το εξής καταπληκτικό: Παίρνει έναν στίχο που μιλάει για Λύπη και τον ντύνει μουσικά σαν να πρόκειται για λαϊκό θούριο… Και δικαιώνεται – γιατί ‘διάβασε’ τον στίχο πραγματικά σε βάθος… Η Λύπη εδώ δεν είναι ένα συναίσθημα που αυτοκαταναλώνεται, δεν είναι μία ‘μίζερη’, ενδοστρεφής κατάσταση, είναι μια Λύπη που κοινωνείται, μία Λύπη εξόχως Ερωτική… Είναι ένα ‘Αχ!’ Κι αυτό το Αχ έχει Δύναμη… Από το ‘Αχ’ και το ‘Αμάν πια…’ φτιάχτηκε το ‘Αμήν’… Όχι αυτό που κλείνει την Προσευχή… Αλλά αυτό που ανοίγει την επόμενη…

Η ερμηνεία: Δεν θα πω πολλά… Ο Μητροπάνος είναι, νομίζω, ο σημαντικότερος (by far) λαϊκός τραγουδιστής μας σήμερα… Ο τρόπος που ‘σέρνει’, υψώνει ή χαμηλώνει την φωνή του στα φωνήεντα είναι ο ορισμός του πιο τίμιου Αχ… Θεωρείται (και δικαίως) ο ιδανικός εκφραστής της ζεϊμπεκιάς… Εδώ αποδεικνύει ότι μπορεί να πάρει το πιο εξωστρεφές τραγούδι και να το κάνει να ακούγεται σαν βαρύ ζεϊμπέκικο… Ένας σύγχρονος Μάγκας – απ’ τους λίγους (στο σύγχρονο πεντάγραμμο) με τέτοια κοψιά…

Στιχο-Μυθία

12 σχόλια:

  1. ψιθυριστά σου λέω σ'ευχαριστώ...
    μην και χαλάσει η μαγεία...

    ευχαριστώ...
    ευχαριστώ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. @ ΛΥΧΝΕ ΚΑΙΟΜΕΝΕ

    Βίκη μου

    Ψιθυριστά και φωναχτά, το ευχαριστώ δικό μου (α, όλα κι όλα, μη μου το κλέβεις)...

    :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αναίτια χαρούμενη από νωρίς το πρωί
    ήρθα τώρα και σκάλωσα, κόλλησα
    στο αχ, στο αμάν στο αμήν...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Λοιπόν, σ' αυτό το τραγούδι, εκείνο που και σ' εμένα σκλάβωνε ολοκληρωτικά το συγκινησιακό μου, πάντα, είναι ακριβώς αυτό το "αναίτια".!..
    Πόση ποίηση μπορεί να κρύβεται σε μία και μόνη λέξη!
    Υπέροχο τραγούδι που κούγεται σπανιότατα και χαίρομαι που το βρήκα στο ιστολόγιό σου, αφιερωμένο μάλιστα σε μία γλυκύτατη κοινή μας φίλη!
    Καλή σου μέρα Γιώργο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Με έχει καταραστεί η διορατική προσπέραση της Θλίψης....
    πάντα βλέπω το χαμόγελο που θα ανθίσει με την πρώτη λιακάδα....
    Διάβασα το Υπέροχο κείμενο της Βίκυς...
    πιάστηκα από μία ίσως συλλαβή...

    και το κορίτσι που βασίλευε μαζί με τον Ήλιο,
    μου θύμισε αβίαστα ένα Μεθυσμένο Κορίτσι δικό μου....

    κάθισα δειλά δίπλα της..
    γέμισα το ποτήρι και πίνω στην Υγειά της...
    με την βεβαιότητα ότι θα πιούμε το σύννεφο και το επόμενο τραγούδι του Λευτέρη που θα αναρτήσεις θα είναι.....

    ίσως αυτο....

    http://www.youtube.com/watch?v=cVCNhXaCkfE

    Αμετρητα φιλιά....σε όλους...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πολύ ομορφο τραγούδι και πολύ όμορφα δοσμένο το πρώτο σχόλιο που έγραψες για το τραγούδι στην περίληψη του θέματό σου... Μπράβο !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Γιώργο, καλημέρα
    Υπέροχο κι αγαπημένο τραγούδι με στίχους, μουσική και ερμηνεία από τους πιο καταξιωμένους καλλιτέχνες !!!
    Εκείνο όμως που μ ενθουσιάζει είναι ο καταπληκτικός τρόπος που γράφεις και αναλύεις...
    Πόσες γνώσεις αποθησαύρισα από το κείμενο σου,
    σ ευχαριστώ πολύ γι αυτό !!!
    Καλό Σαββατοκύριακο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. @ Christina

    Καλώς ήρθες στην παρέα μας... Αναίτια χαρούμενη να είσαι σου εύχομαι πάντα... Και να σκαλώνεις στο Αχ, στο Αμάν και στο Αμήν... Γι αυτό υπάρχουνε αυτά τα άτιμα... Για να σκαλώνουμε πάνω τους... Κι ύστερα να 'ρχεται μια αναίτια χαρά να μας λυτρώνει...

    Καλήμέρα... :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. @ nameliart

    O Λευτέρης Παπαδόπουλος είναι μεγάλος μάστορας... Μπορείς πίσω από μια λέξη του να διαβάσεις την αντίθετή της... Εδώ πίσω απ' το αναίτια θα μπορούσε να υπονοείται 'υπάρχει λόγος σοβαρός'...

    Τώρα, θες επειδή αναίτια, θες επειδή υπάρχει λόγος σοβαρός, η επόμενή μου ανάρτηση είναι (η) δική σου...

    Φιλά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. @ ~reflection~

    Υπέροχο τραγούδι... Promise... :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. @ agrampeli

    Ευχαριστώ ευχαριστώ ευχαριστώ.. :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. @ magda

    Σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια... Πολύ χαίρομαι να κοινωνώ τραγούδια και σκέψεις με αγαπημένους φίλους..

    Καλό Σαββατοκύριακο επίσης..

    ΑπάντησηΔιαγραφή